ഭോപ്പാൽ, ഏപ്രിൽ 24 വരൾച്ച, കുടിയേറ്റം, തൊഴിലില്ലായ്മ എന്നിവയുടെ “പര്യായമായ” ബുന്ദേൽഖണ്ഡ് ഇപ്പോൾ നിരവധി സർക്കാർ സംരംഭങ്ങളിൽ നിന്ന് പ്രയോജനം നേടുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.
ബുന്ദേൽഖണ്ഡിൽ 14 ജില്ലകളും ഉത്തർപ്രദേശിൽ നിന്നുള്ള ഏഴ് ജില്ലകളും മധ്യപ്രദേശിൽ നിന്നുള്ള നിരവധി ജില്ലകളും ഉൾപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ നമ്മൾ സംസാരിക്കുന്നത് മധ്യപ്രദേശിലെ ഏഴ് ജില്ലകളെക്കുറിച്ചാണ് ദാതിയ, ടികംഗർ, നിവാരി, ഛത്തർപൂർ, പന്ന, ദാമോ, സാഗർ. ഈ ജില്ലകൾ സമൃദ്ധിയുടെ സ്രോതസ്സായിരുന്നുവെങ്കിലും കാലക്രമേണ അവ പ്രശ്നങ്ങളിൽ കുടുങ്ങി. വളരെക്കാലത്തിനു ശേഷം, ബുന്ദേൽഖണ്ഡിനെ മികച്ച രീതിയിൽ മാറ്റുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്ന ഒരു പദ്ധതി കൊണ്ടുവരുന്നു. മുൻ പ്രധാനമന്ത്രി അടൽ ബിഹാരി വാജ്‌പേയിയുടെ സ്വപ്‌ന പദ്ധതിയായിരുന്ന കെൻ-ബേത്വ ലിങ്ക് പദ്ധതിക്ക് 44,000 കോടി രൂപ ചെലവഴിച്ച് നരേന്ദ്ര മോദി സർക്കാർ അനുമതി നൽകി.
പദ്ധതിയിൽ ചില വീഴ്ചകൾ ഉണ്ടാകാമെങ്കിലും, പ്രദേശത്തിന്റെ സമൃദ്ധി തിരിച്ചുകൊണ്ടുവരുന്നതിനും ജലപ്രശ്നം പരിഹരിക്കുന്നതിനും ഇത് ഫലപ്രദമാണ്. വെള്ളമില്ലാത്തതിനാൽ കൃഷി ചെയ്യാനാകാത്തതും കന്നുകാലികൾക്ക് കുടിക്കാൻ വെള്ളം കിട്ടാത്തതും സാധാരണക്കാർ പോലും വെള്ളത്തിനായി നെട്ടോട്ടമോടുന്നതും ജലക്ഷാമമാണ് മേഖലയിലെ എല്ലാ പ്രശ്‌നങ്ങൾക്കും കാരണം. വ്യവസായങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കാൻ കഴിയാത്തതിന്റെ പ്രധാന കാരണം അതാണ് സംസ്ഥാനത്ത് തൊഴിലില്ലായ്മ പ്രശ്‌നത്തിലേക്ക് നയിച്ചത്. മേഖലയിലെ ഗതാഗത സംവിധാനം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങളും നടക്കുന്നുണ്ട്. ഗ്രാമങ്ങളെ റോഡുകൾ വഴി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു.
ഗ്വാളിയോർ മേഖലയെ രേവയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന ദേശീയ പാത 75 യാത്ര സുഖകരവും സുഖകരവുമാക്കി. ഒരു വലിയ പ്രദേശവും റെയിൽ ശൃംഖല വഴി ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. റെയിൽവേ ലൈനില്ലാത്ത ഏക ജില്ലയാണ് പന്ന. ഖജുരാഹോയെ ഡൽഹിയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് വന്ദേ ഭാരത് എക്‌സ്പ്രസ് ഓടിക്കാൻ പദ്ധതിയുണ്ട്, ഇത് അടുത്തിടെ റെയിൽവേ മന്ത്രി അശ്വിനി വൈഷ്ണവ് പ്രഖ്യാപിച്ചു.
ലോക ടൂറിസം ഭൂപടത്തിൽ ഖജുരാഹോയ്ക്ക് അതുല്യമായ സ്ഥാനമുണ്ട്. ഇവിടെയെത്തുന്ന വിനോദസഞ്ചാരികൾക്ക് മികച്ച സൗകര്യങ്ങളൊരുക്കി അതിന്റെ ആകർഷണം വർധിപ്പിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ നടക്കുന്നുണ്ട്. ഒരു യോഗ സെന്റർ, ഗോൾഫ് കോഴ്സ് എന്നിവയും കാർഡിലുണ്ട്. മീറ്റിംഗുകൾ സംഘടിപ്പിക്കാൻ കഴിയുന്ന ഒരു കൺവെൻഷൻ സെന്റർ ഇതിനകം ഇവിടെ നിർമ്മിച്ചിട്ടുണ്ട്. തുടർച്ചയായ ശ്രമങ്ങൾ ഫലം കണ്ടാൽ ഈ മേഖലയോടുള്ള വിനോദസഞ്ചാരികളുടെ താൽപര്യം വർധിക്കും.
50-60 വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് ഈ മേഖലയിൽ മികച്ച തൊഴിലവസരങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കിയിരുന്ന ബുന്ദേൽഖണ്ഡിലെ ടെറാക്കോട്ട കല, കാലക്രമേണ മറന്നുപോയി, എന്നാൽ ഇപ്പോൾ കലയെ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കാനും ആളുകൾക്ക് തൊഴിൽ നൽകാനുമുള്ള ശ്രമങ്ങൾ നടക്കുന്നു.
മതപരമായ വിനോദസഞ്ചാരം വർധിപ്പിക്കുന്നതിനായി ഓർച്ചയെ ചിത്രകൂടവുമായി ട്രെയിൻ മാർഗം ബന്ധിപ്പിക്കാനും പദ്ധതിയുണ്ട്. ഖജുരാഹോ എംപിയും ബിജെപി സംസ്ഥാന പ്രസിഡന്റുമായ വിഷ്ണു ദത്ത് ശർമ്മ പറഞ്ഞു, “ലെഹ്‌ലഹത ബുന്ദേൽഖണ്ഡും ഖുഷാൽ ബുന്ദേൽഖണ്ഡും” (സമൃദ്ധവും സന്തോഷകരവുമായ ബുന്ദേൽഖണ്ഡ്) ആക്കാനുള്ള പ്രമേയം തന്റെ പക്കലുണ്ടെന്നും അതിനായി താൻ പ്രവർത്തിക്കുകയാണെന്നും. മുൻ സർക്കാരുകൾ ബുന്ദേൽഖണ്ഡിനായി പദ്ധതികളും പദ്ധതികളും തയ്യാറാക്കിയിട്ടില്ലെന്നോ അതിനായി ഒരു ബജറ്റിന് അംഗീകാരം നൽകാത്തതിനാലോ അല്ല, അതിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ ഉദാഹരണമാണ് ബുന്ദേൽഖണ്ഡ് പാക്കേജ്.
ഏഴു ജില്ലകളിലായി 3500 കോടി രൂപ ചെലവഴിച്ചെങ്കിലും പണം വകമാറ്റിയതിനാൽ സ്ഥിതി മാറിയില്ല.
ജലക്ഷാമം പരിഹരിക്കാൻ കോടിക്കണക്കിന് രൂപ ചെലവഴിച്ചെങ്കിലും സ്ഥിതി പഴയപടി തുടരുകയാണ്. പ്രതീക്ഷയുടെ ഒരു പുതിയ കിരണമുണ്ട്, പക്ഷേ അത് ഫലിക്കുമോ ഇല്ലയോ എന്ന് കണ്ടറിയണം.
