ഒഡീഷ കാണ്ഡമാൽ ജില്ലയിലെ ബ്രഹ്മനിഗാവ് ഗ്രാമത്തിലെ ‘ജിഹോവ ടാസ തവ’ എന്ന ഹോട്ടൽ കാണാൻ ഏതൊരു വഴിയോര ഭക്ഷണശാലയെയും പോലെയാണ്.
എന്നാൽ, അകത്ത്, ഹോട്ടലിന്റെ ഉടമകളായ അനന്ത ബാലിയാർസിംഗും സഹോദരൻ സുമന്ത ബലിയാർസിംഗും സാമൂഹിക മാറ്റത്തിനുള്ള ഒരു മെനു കൊണ്ടുവന്നു. രസകരമെന്നു പറയട്ടെ, ഈ മെനുവിന്റെ ഹൈലൈറ്റ് രുചികരമായ കേരള പൊറോട്ടയാണ്. പണ്ട് വർഗീയ സംഘർഷങ്ങൾക്ക് സാക്ഷ്യം വഹിച്ച മലയോര കാണ്ഡമാലിൽ, ബലിയാർസിംഗ് സഹോദരന്മാർ ജിഹോവ ടാസ തവയിൽ പാകം ചെയ്ത കേരള പൊറോട്ട ജാതിയുടെ അതിർവരമ്പുകൾ തകർത്ത് മുന്നേറുകയാണ്. ജില്ലയിലെ ദരിംഗിബാഡി ബ്ലോക്കിന് കീഴിലുള്ള ബ്രാഹ്മിനിഗാവിൽ നിന്ന് 10 കിലോമീറ്റർ അകലെ സാന്ദിമഹ ഗ്രാമത്തിലെ സ്വദേശികളായ ബലിയാർസിംഗ് സഹോദരങ്ങൾ പട്ടികജാതി വിഭാഗത്തിൽപ്പെട്ട ക്രിസ്ത്യാനികളാണ്. ജാതി സംവാദങ്ങൾ കത്തിപ്പടരുന്ന കാലത്ത്, അനന്തയും സുമന്തയും ചേർന്ന് പാകം ചെയ്ത പൊറോട്ടയുടെ രുചി വിവിധ സാമൂഹിക തലങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ആളുകളെ ആകർഷിക്കുന്നു.
കോഴി, ചെമ്മീൻ, മട്ടൺ, മുട്ട, മീൻ എന്നീ സൈഡ് ഡിഷുകൾ ചേർത്താണ് അവർ പൊറോട്ട വിളമ്പുന്നത്. വെജിറ്റേറിയൻ ഓപ്ഷനുകളും ഉണ്ട്. ഇന്ന് ഈ പ്രദേശത്തെ ഉയർന്ന ജാതിക്കാരുടെ ഇടയിൽ പോലും ദളിത്‌ സഹോദരങ്ങളുടെ ഹോട്ടൽ പ്രീയപ്പെട്ടതായി മാറിയിരിക്കുന്നു. പത്താം ക്ലാസിൽ തോറ്റതോടെ സ്‌കൂൾ പഠനം ഉപേക്ഷിച്ച ബലിയാർസിംഗ് സഹോദരങ്ങൾ ഹോട്ടലുകളിൽ ജോലിക്കായി നാടുനീളെ കുടിയേറിയ തൊഴിലാളികളാണ്. “ഞങ്ങളുടെ ആദ്യ ജോലി ബെർഹാംപൂരിലെ (കാണ്ഡമാലിൽ നിന്ന് 175 കിലോമീറ്റർ അകലെ) ഒരു ധാബയിലായിരുന്നു, അവിടെ ഞങ്ങൾ പ്ലേറ്റുകൾ വൃത്തിയാക്കി. കുറച്ച് വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷം അവിടെ നിന്നും ഞങ്ങൾ നിർമ്മാണ സൈറ്റുകളിൽ ജോലി ചെയ്യാൻ പൂനെയിലേക്ക് മാറി. എന്നാൽ രണ്ടുപേർക്കും ആ ജോലി ഇഷ്ടപ്പെട്ടില്ല. തുടർന്ന് ഞങ്ങൾ പച്ചക്കറികൾ മുറിക്കുന്നതിനായി ഒരു പ്രാദേശിക ഹോട്ടലിൽ ജോലി ചെയ്തു,” 33- കാരനായ സുമന്ത പറഞ്ഞു. കുറച്ച് വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷം ഒരു ബന്ധു അവരോട് ഒരു മൾട്ടി-ക്യുസിൻ റെസ്റ്റോറന്റിൽ ജോലി ചെയ്യാൻ ബംഗളുരുവിലേക്ക് മാറാൻ നിർദ്ദേശിച്ചപ്പോൾ ഇരുവരും പെട്ടെന്ന് സമ്മതിച്ചു.
അവിടെ റസ്‌റ്റോറന്റിലെ പൊറോട്ട വിഭാഗത്തിന്റെ ചുമതല ബന്ധുവിനായിരുന്നു, സുമന്ത ബന്ധുവിനെ സഹായിക്കാൻ തുടങ്ങി. “തള്ളുന്ന പരന്ന അപ്പം എന്നെ ആകർഷിച്ചു,” സുമന്ത പറയുന്നു. അനന്തയാകട്ടെ, മറ്റ് നോൺ-വെജിറ്റേറിയൻ പാചകക്കുറിപ്പുകളും പഠിച്ചു. “2017-ൽ, റെസ്റ്റോറന്റിലെ മുഴുവൻ തൊഴിലാളികളും ഉടമയുമായുള്ള ചില പ്രശ്നങ്ങൾ കാരണം ജോലി ഉപേക്ഷിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു. അവരിൽ ചിലർ വടക്കോട്ട് നീങ്ങി, ഞങ്ങൾ കേരളത്തിൽ എത്തി. കേരള വിഭവങ്ങൾ വിളമ്പുന്ന മറ്റൊരു റെസ്റ്റോറന്റിൽ ജോലി ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി,” 36-കാരനായ അനന്ത പറഞ്ഞു. ഇവിടെനിന്നാണ് സുമന്ത പൊറോട്ട ഉണ്ടാക്കാൻ പഠിച്ചത്. 18 വർഷത്തോളമായി ജോലി തേടി ഒരു സംസ്ഥാനത്ത് നിന്ന് മറ്റൊരു സംസ്ഥാനത്തേക്ക് കുടിയേറിയ സഹോദരങ്ങൾ 2018 ൽ നാട്ടിലേക്ക് മടങ്ങാനും സ്വന്തമായി എന്തെങ്കിലും ആരംഭിക്കാനും തീരുമാനിച്ചു. ആ വർഷം ഏപ്രിൽ 14 ന് ഇരുവരും ചേർന്ന് ബ്രഹ്മിഗാവിൽ ഉപേക്ഷിക്കപ്പെട്ട പഞ്ചായത്ത് ഓഫീസ് കെട്ടിടത്തിന് സമീപം വഴിയോര ഭക്ഷണശാല തുറന്നു. പൊറോട്ടയിലും വറുത്ത കോഴിയിറച്ചിയിലും തുടങ്ങിയ ആദ്യ ദിവസം തന്നെ 1350 രൂപ ലാഭം നേടി. ബലിയാർസിംഗ് സഹോദരങ്ങളുടെ സ്റ്റാർട്ടറുകൾ നാട്ടുകാർക്കിടയിൽ ഹിറ്റായതിനാൽ, ബ്രഹ്മിഗാവിൽ ഭക്ഷണം വിളമ്പുന്ന ഒരു ഹോട്ടൽ തുറക്കാൻ സുമന്ത നിർദ്ദേശിച്ചു. എന്നാൽ അപ്പോഴാണ് അവരുടെ ജാതി പ്രശ്നമായത്.
“ഞങ്ങൾക്ക് പ്രവർത്തിക്കാൻ ഫണ്ടും വലിയ സ്ഥലവും ആവശ്യമാണ്, പക്ഷേ സഹായിക്കാൻ ആരും തയ്യാറായില്ല – ബാങ്കുകളോ ഭൂവുടമകളോ ഞങ്ങളുടെ സ്വന്തം കുടുംബമോ സഹായത്തിനില്ല. ഞങ്ങളുടെ കഴിവുകളല്ല, ജാതി നോക്കിയാണ് ഞങ്ങളെ വിലയിരുത്തിയത്. പട്ടികജാതിക്കാരുടെ കൈയിൽ നിന്ന് ചോറ്-റൊട്ടി ആരും കഴിക്കില്ല എന്നതിനാൽ ഞങ്ങളുടെ കുടുംബാംഗങ്ങൾ ഹോട്ടൽ പ്ലാനിൽ നിന്ന് ഞങ്ങളെ പിന്തിരിപ്പിച്ചു,” സുമന്ത ഓർത്തെടുത്തു. എന്നിരുന്നാലും, റിസ്ക് എടുക്കാൻ അദ്ദേഹം തയ്യാറായിരുന്നു, അനന്തയുടെ പിന്തുണയും ഉണ്ടായിരുന്നു. സുമന്തയുടെ ഭാര്യയും മരുമകനും ചേർന്ന് 35,000 രൂപ നൽകി, ഹോട്ടൽ തുടങ്ങാൻ ഒരു ചെറിയ സ്ഥലം ലഭിച്ചു.
എന്നാൽ പ്രശ്നങ്ങൾ തീർന്നില്ല. ദളിത്‌ സഹോദരങ്ങളുടെ കീഴിൽ ജോലി ചെയ്യാൻ ആരും തയ്യാറായില്ല. “ഞങ്ങൾക്ക് പാചകം അറിയാമായിരുന്നതിനാൽ, സ്വന്തമായി തുടങ്ങാൻ എന്റെ സഹോദരൻ നിർദ്ദേശിച്ചു. ഇതിനുമുമ്പ് ഇവിടെ ആരും കേരള പൊറോട്ട രുചിച്ചിട്ടില്ലാത്തതിനാൽ, ഞങ്ങളുടെ മെനുവിന്റെ ഹൈലൈറ്റ് ആയി ഇത് അവതരിപ്പിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു, ”സുമന്ത പറഞ്ഞു. സഹോദരങ്ങൾ കഴിഞ്ഞ വർഷം ഹോട്ടൽ തുറന്നു, അതിനുശേഷം കേരളാ പൊറോട്ട അതിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ ആകർഷണമായി മാറി. ജാതി വേലിക്കെട്ടുകൾ തകർത്ത് കേരള പൊറോട്ടയുടെ രുചി ഒഡീഷ ഗ്രാമത്തിൽ പുതു രുചി തീർക്കുന്നു.
അനന്ത, സുമന്ത സഹോദരങ്ങളുടെ ഓഡീഷയിലെ ഹോട്ടൽ. ചിത്രം: നിധീഷ് എം.കെ
നിധീഷ് എം.കെ
